Steeds meer mensen ontdekken dat mediteren echt nuttig is
Sinds het begin van dit millennium worden meditatie, yoga en mindfulness steeds normaler. In elk dorp kun je je bij een groep aansluiten, er zijn allerlei populaire meditatie-apps en het is in onze taal gesloten: “Ik voelde me helemaal zen.” Meer dan 20 jaar, dat betekent dat het geen rage is, maar dat steeds meer mensen ontdekken dat meditatie echt nuttig is!
Dit is waarom mediteren echt nuttig is:
- Je wordt er rustiger van (ja, echt waar; niet altijd instant, maar op langere termijn absoluut!)
- Je leert je beter concentreren
- Je leert beter omgaan met emoties
- Je leert jezelf beter kennen en begrijpen
- Het helpt tegen veroudering
- Je gaat minder piekeren, wordt minder somber
- Je wordt er gelukkiger van (10%, volgens Dan Harris)
Jeroen Kortenhorst (39) zegde onlangs zijn baan op en komt rond van een uitkering. Nu wil hij meditatie een modern leven inblazen. „Ik ging naar India en las het boek: Living with the Himalayan masters. Daar is het zaadje geplant.”
Lees verder op nrc.nl
Wat is mediteren?
Eigenlijk is het heel eenvoudig: je aandacht naar dit moment en deze plaats brengen. Dit kan staand, lopend, zittend, liggend, terwijl je de afwas doet of je tanden poetst.
Als we in een groep mediteren, worden we om praktische redenen meestal uitgenodigd om te zitten en onze ademhaling te volgen; dat kunnen we allemaal tegelijk doen, zonder elkaar af te leiden 😉 Bij langere meditatiesessies en retraites wordt dat zitten afgewisseld met periodes waarin we lopen met de aandacht bij onze voeten.
Maar je kunt net zo goed je aandacht volledig houden bij eenvoudige activiteiten. Poets maar eens je tanden met je volle aandacht bij de tandenborstel en je tanden en kiezen. Je tandarts zal tevreden zijn!
De enige échte vereiste is dat je met je aandacht bent bij wat je aan het doen bent, of – als je aandacht even ergens anders was – weer terugkomt met je aandacht bij wat je aan het doen bent.
Een dwalende geest is geen gelukkige geest
Uit onderzoek van Harvard University is gebleken dat de vraag of je gelukkig bent niet samenhangt met wat je aan het doen bent, maar met of je met je aandacht bij de activiteit bent. Dit is met ‘big data’ onderzocht: via een app werd aan een grote groep mensen verschillende keren per dag gevraagd:
- Wat was je net aan het doen, toen je de alert kreeg?
- Was je met je aandacht bij de activiteit?
- Hoe was je stemming?
Als mensen bij 1. bijvoorbeeld zeiden dat ze op een feestje waren en bij 2. dat ze er niet met hun aandacht bij waren, bleek bij 3. dat hun stemming niet zo goed was. Waren ze bijvoorbeeld aan het stofzuigen (1.), met hun volle aandacht (2.) dan was hun stemming veel beter.
Het verband zat dus niet tussen 1. en 3. maar tussen 2. en 3.:
Als mensen hun aandacht erbij hadden, waren ze gelukkiger.
Lees hier een artikel over het onderzoek: ‘Wandering mind, not a happy mind’
Je kunt het niet goed of fout doen
Je oefent om je aandacht naar dit moment te brengen, maar je aandacht is nu eenmaal ongedurig en ontsnapt al snel naar verleden of toekomst. Op enig moment – na 1 seconde of na 2 uur – merk je het op en breng je je aandacht opnieuw naar dit moment. Dit dwalen en weer focussen is de oefening; als je aandacht toch naar je ToDo lijst zwerft of aan het piekeren is over een ruzietje of een probleem op je werk, dan hoort dat erbij.
Wat is het verschil tussen meditatie en mindfulness?
Mindfulness is een staat waarin je kunt zijn: een staat van open en nieuwsgierig, wakker en opmerkzaam (mindful = opmerkzaam) aanwezig zijn met wat je ervaart. Het is ook een filosofie of manier van in het leven staan, waarbij je het leven neemt zoals het is:
- zonder terughoudendheid, vermijding of vluchten (in bv. snoepen, drinken of je smartphone of door ‘uit te checken’ – dagdromen of in slaap vallen)
- zonder te vechten, met
- de wereld om je heen (bv. boosheid, heel hard werken of overal obsessief over nadenken – piekeren)
- jezelf (zelfkritiek of bv. continu bezig zijn met zelfverbetering)
Mindfulness is een all-inclusive reis. We lopen niet weg, vallen niet in slaap, gaan niet in gevecht. We zijn aanwezig met wat het ook is dat het leven onze kant op gooit.
Meditatie is een methode om dat te oefenen.
Er zijn ook andere vormen van meditatie, bijvoorbeeld metta – daarbij oefen je iets anders (in het geval van metta: liefdevolle vriendelijkheid). Omdat mindfulness (en verwante boeddhistische vormen) anno nu alomtegenwoordig is in Nederland, wordt met ‘meditatie’ vaak mindfulness meditatie bedoeld.
Zelf proberen? Mindfulness Meditatie
En het verschil tussen vipassana- en mindfulnessmeditatie?
Vipassana betekent ‘de dingen zien zoals ze zijn’. Het is een meer dan 2500 jaar oude meditatietechniek afkomstig uit India, die zich richt op het open en ontvankelijk aanwezig zijn met wat er ook is in het moment. Vipassanameditatie noemen we ook wel inzichtmeditatie.
In een mindfulnesstraining (en binnen een mindfulness oefening) bouw je de beoefening op. Je begint met concentratie (bijvoorbeeld op de ademhaling, je voeten of een kaarsvlam); daarna gaat de instructie geleidelijk over naar open aanwezig zijn (vipassana, inzichtmeditatie).
Uiteindelijk is het verschil in grote lijnen dus niet zo groot. Naast de geleidelijke opbouw van de oefeningen, bedient mindfulness misschien iets meer de Westerse mens, met uitleg over de oefeningen en waarom we doen wat we doen.
- Als een leraar in India zegt dat de leerlingen moeten springen, vragen ze: “Hoe hoog?”
- Als een leraar in Nederland zegt dat de leerlingen moeten springen, vragen ze: “Waarom?”
4 Aspecten van mindfulness meditatie
Met mindfulness meditatie ontwikkel je de volgende vier kwaliteiten:
- Aandacht: de manier om onszelf in het hier en nu te plaatsen
- Gewaarzijn ontwikkelt een aanwezigheid die licht, onbezwaard, gevoelig en helder is en die een innerlijke omgeving schept die intuïtief en rustig is
- Inzicht ontstaat uit rechstreekse en onmiddellijke waarneming van onze binnen- en buitenwereld. het biedt de mogelijkheid om nieuwe paden te bewandelen in ons leven en maakt deel uit van het weefsel van zich verdiepende wijsheid
- Mededogen richt onze vriendelijke, niet-oordelende aandacht op onszelf en breidt die vervolgens uit tot alles wat leeft
